Executieve functies

Executieve functies (EF) zijn de hogere regelfuncties van de hersenen. Hiermee bepalen we ons handelen en gedrag, zoals het maken van een planning, het uitvoeren van taken en het controleren van de uitkomst. Ze reguleren ook emoties, motivatie en alertheid én laten ervaringen uit het verleden meespelen. Deze vaardigheden zijn essentieel voor doelgericht en aangepast gedrag.

Mensen die bepaalde executieve functies onvoldoende onder controle hebben zijn bij dagelijkse situaties snel (over) geprikkeld. Daarnaast ervaren zij vaak problemen in het dagelijks functioneren zowel op het werk als privé. Ze kunnen bijvoorbeeld moeite hebben om hun emoties voldoende te reguleren. Dit maakt het voor anderen – zeker op de werkvloer – lastiger om deze collega te ervaren en zelfs te accepteren.

We kennen in totaal 11 executieve functies:

  • Reactie-inhibitie

  • Emotieregulatie

  • Taakinitiatie

  • Volgehouden aandacht

  • Flexibiliteit

  • Doelgericht doorzettingsvermogen

  • Werkgeheugen

  • Plannen

  • Organisatie

  • Timemanagement

  • Metacognitie

Vanuit Leren Leren Nederland worden de executieve functies uitgelegd met behulp van metaforen rondom het thema ‘op reis gaan’. Zo is de reactie-inhibitie de ‘veiligheidscontrole’, en wordt de taakinitiatie vergeleken met een ‘startbaan’. Een planning maken doen we met behulp van het ­‘reisschema’. De metaforen ondersteunen in het begrijpen wat Executieve functies zijn en waarom zijn ze belangrijk in ons dagelijks functioneren. Zowel privé, op school of tijdens het werk.

Leren Leren Nederland heeft een toolkit gemaakt vanuit een onderwijs achtergrond (zowel basis als voortgezet onderwijs). Dit is een toevoeging aan de door hen eerder vervaardige materialen voor jongeren. Zij bieden een grote diversiteit aan mooie methodieken.

Executieve Functies handleiding
Voorbeelden uit de kaartenset Executieve Functies
Executieve Functies

Executieve Functies voor volwassenen

Als gecertificeerd trainer (vanuit Leren Leren Nederland) spreek ik regelmatig met coachees en (werk)begeleiders. Hierdoor bedacht ik me dat de toolkit executieve functies ook gebruikt kan worden bij volwassenen. Met name volwassenen in een werkomgeving, op weg naar werk en/of werkzaam bij sociale ontwikkelbedrijven.

Ontwikkelen van (werk)vaardigheden

Samen met Leren Leren Nederland is er de handige tool: ‘Gesprekskaarten Executieve Functies – het ontwikkelen van (werk)vaardigheden’ gemaakt. Deze gespreks- en interventiekaarten helpen bij het ontdekken van knelpunten veroorzaakt door het niet onder controle hebben van executieve functies. De set ‘Gesprekskaarten Executieve Functies – het ontwikkelen van (werk)vaardigheden’ bevat het volgende:

  • 11 categoriekaarten executieve functies

  • 11 gesprekskaarten met Doelen

  • 11 kaarten met interventies

  • 36 hulpkaarten

Voor wie?

De gesprekskaarten Executieve Functies worden gebruikt tijdens coaching en begeleiding in stage / werksituaties. Ze zijn bedoeld om met de coachee in gesprek te gaan en zo het ontwikkeldoel helder te krijgen. De kaarten zijn ook geschikt voor begeleiders werkzaam in een woon- en werkvoorziening. De gesprekskaarten ondersteunen tijdens gesprekken van begeleiders met bijvoorbeeld coachees uit het VSO, mensen op zoek naar werk of re-integratiekandidaten. Om te leren hoe de kaartenset effectief toegepast kan worden, bied ik hieronder diverse workshops aan.

De kaarten kunnen één-op-één, of in (klein) groepsverband worden gebruikt.

Het doel van de kaartenset Gesprekskaarten Executieve Functies is om met behulp van de doelen- en interventiekaarten (één of meedere) executieve functies te ontwikkelen, om zo de werkkwaliteit en samenwerking op de werkvloer te optimaliseren. De Gesprekskaarten Executieve Functies zijn ideaal voor het ontwikkelen van deze vaardigheden. Een onmisbare tool voor iedere coach/begeleider! Bekijk hieronder het workshop-aanbod.

Workshop EF

Op weg naar werk!

Dit is dé workshop voor (job) coaches en begeleiders die werken met mensen op weg naar werk binnen re-integratie, sociaal ontwikkelbedrijf, VSO etc.

Duur: 3 uur
Kosten: €149,00 p.p. ex. btw
Teamprijs op aanvraag

Alle deelnemers ontvangen een ring Gesprekskaarten Executieve functies (t.w.v. €39,95)

Workshop EF

Kinderen & volwassenen

Tijdens deze workshop krijgen coaches, leerkrachten en begeleiders uitleg en inspiratie om de Gesprekskaarten Executieve functies effectief toe te passen.

Duur: 3 uur
Kosten: €159,00 p.p. ex. btw

Alle deelnemers ontvangen een set Gesprekskaarten Executieve functies (t.w.v. €49,95)

Workshop EF

Teamdag

De workshop Executieve functies teamdag is geschikt als onderdeel van een team(building)dag. De toolkit wordt interactief geïntroduceerd.

Duur: 3 uur
Kosten: €147,00 p.p. ex. btw
Teamprijs op aanvraag

Alle deelnemers ontvangen een ring Gesprekskaarten Executieve functies (t.w.v. €39,95)

Tijdens deze workshop doe je kennis op over Executieve functies en krijg je uitleg hoe je met de gespreks-, doelen- en interactiekaarten werkt. We bespreken theorie en oefenen samen – met behulp van de toolkit – situaties met elkaar waardoor je direct aan de slag kan met het materiaal.

Kosten: €149,00 bij 6 tot 8 deelnemers. Teamprijs op aanvraag.

Tijdens deze workshop leer je hoe je de toolkit optimaal in kan zetten – tijdens begeleiding of in de klas – om de coachee/leerling te leren leren. Ook andere materialen van Leren Leren Nederland komen aan bod.

De executieve functies zijn op alle niveaus en leeftijden inzetbaar. Het materiaal is dus is niet afhankelijk van IQ of eventuele problematieken. Leren Leren heeft materialen ontwikkelt op alle niveaus dus werk je met materialen die bij jou coachee/leerling past.

Na de introductie gaat het team er (onder begeleiding) interactief mee aan de slag: samen scoren zij elkaars executieve functies om deze vervolgens ook met elkaar te analyseren.

Een win/win situatie voor uw organisatie: de teamleden krijgen inzicht in hun eigen executieve functies, én worden gestimuleerd om het materiaal in te zetten tijdens hun werk.

Deze workshop is voor iedere branche/sector geschikt. De workshop is zo ingericht dat er ruimte is voor een lunch of een borrel. Neem contact op voor de mogelijkheden.

Kosten: €147,00 bij 6 tot 8 deelnemers. Teamprijs op aanvraag.

Autisme Praktisch devider

“Hélène is onze reddende engel”

Marieke

“Hélène’s praktische werkwijze kan écht in de praktijk worden toegepast”

Desiree

“Creatief denken wordt gevoed”

Maud

“Hélène is een toegevoegde waarde in het vak!”

Mirelle, Coach

“De worskhop EF is een mooie tool als gespreksonderdeel”

Wim, Jobcoach

“Zonder de hulp van Hélène had ik niet op mezelf kunnen wonen”

Lana